Hoe duur kunnen veiligheidsfouten in de zorg uitpakken? Patientveilig.nl neemt een duik in de zorgnota’s. Deze keer: hoe een verschoven voedingssonde kan leiden tot een longontsteking en langdurig ziekenhuisverblijf en traag herstel. Meerkosten: € 28.223,-
Jelle Visser, een sportieve jongen van 21 jaar, is lasser op een scheepswerf. Na zijn werk gaat op zijn motor naar huis terug. Doordat de zon laag staat, raakt hij verblind, ziet een auto niet aankomen. Na een zijwaartse aanrijding schuift de motor schuin over de weg. Jelle is er erg aan toe: hij heeft onder andere hersenletsel, een pneumothorax (geperforeerde long door een gebroken rib) en een gebroken juk- en kaakbeen. Door het letsel kan hij niet slikken en krijgt hij voeding door een neussonde. Na een week verblijf op de intensive care wordt hij overgeplaatst naar de verpleegafdeling omdat de hersenschade meevalt.
Jelle heeft vakantieplannen: hij heeft een vakantie geboekt in Thailand. Nu heeft hij nog twee maanden om te herstellen. Jelle denkt dat hij het wel gaat redden, maar zijn behandelend arts is daar minder optimistisch over.
Bij een röntgenonderzoek, dat erop is gericht om te kijken of de pneumothorax is verdwenen, wordt toevallig gezien dat de tip van de voedingssonde verschoven is van het jejunum (deel van de dunne darm) naar de maag. Omdat het medisch team dit geen probleem vindt, wordt dit zo gelaten.
Twee dagen later zijn zowel zijn hartslag als ademhaling versneld en de zuurstofwaarden te laag. Een röntgenonderzoek wijst een longontsteking uit maar ook een verschuiving van de tip van de voedingssonde naar de slokdarm. Gezien de ligging van de sonde is volgens de artsen de longontsteking hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door inhalatie van de vloeibare voeding naar de longen.
Vanwege de zuurstofproblemen en verslechterde psychische toestand van Jelle gaat hij weer terug naar de IC. Daar wordt hij onder meer behandeld met antibiotica. Na drie dagen is hij weer zodanig opgeknapt dat hij naar de verpleegafdeling kan, maar zowel zijn lichamelijke als psychische gesteldheid zijn duidelijk slechter vergeleken met de situatie vóór de longontsteking. Hij blijft nog ruim vier weken in het ziekenhuis. Als de longontsteking niet was opgetreden, had hij waarschijnlijk 2-3 weken eerder naar huis gekund.
Zijn vakantie, waar hij € 2500,- voor had betaald, gaat nu helaas niet door. Jelle herstelt verder thuis, maar dat vordert maar langzaam. Zijn moeder en zus nemen de zorg voor Jelle op zich. Pas een halfjaar na zijn ongeval kan hij weer zijn werk op de scheepswerf weer oppakken.
Als Jelle geen longontsteking had opgelopen, had hij weken eerder naar huis gekund
De deskundige
Sven van Helden, traumachirurg, Isala, Zwolle: ‘De verwachting van Jelle dat hij na een dergelijk ongeval met twee maanden herstel klaar is om weer op vakantie te gaan, is niet reëel. Schedelhersenletsel met slikstoornissen, aangezichtsfracturen en ook nog eens een klaplong, dat is bij elkaar te veel om na twee maanden weer helemaal beter te zijn. Reken op drie maanden herstel. Dat de voedingssonde verschuift van de dunne darm naar de maag is vervelend, juist omdat hij ook slikstoornissen heeft. Achteraf oordelen is altijd makkelijk, maar met slikstoornissen is het dan beter de sonde weer op de juiste plek te leggen of er uit te halen. Terugleggen kan overigens alleen maar op een invasieve wijze. Namelijk met een gastroduodenoscopie. Best een belastend onderzoek waarbij met een slang door de mond via de slokdarm de maag en de twaalfvingerige darm bekeken kan worden.
Misschien wilde het medisch team Jelle daar niet mee lastigvallen. Feit is dat de voeding die in zijn maag stroomde door de sonde deels via reflux in zijn keel is gekomen en met zijn slikstoornissen had hij problemen om de voeding weer richting de maag te laten gaan. Het loopt dan gewoon in de luchtpijp en veroorzaakt daar een chemische ontsteking. Op dit ontstoken weefsel kan weer gemakkelijk een bacteriële infectie ontstaan.
Gelukkig is een jongen van 21 jaar meestal wel gezond genoeg om ook dit weer te doorstaan. Als Jelle 80 was geweest had dit verhaal waarschijnlijk een ander einde gekregen.
Vaak zit in ons vak het ongeluk in een klein hoekje. Als er even iets wat minder optimaal gaat, is de hele ziektegeschiedenis van een patiënt een stuk problematischer. Gelukkig worden deze zaken als complicatie geregistreerd en daarna besproken. Het helpt Jelle niet meer, maar bij een volgende patiënt is het medisch team wijzer.’
[ref]Verantwoording
De naam van Jelle Visser is gefingeerd. Aan de reconstructie van de casus werkten mee: de financieel analisten van Zilveren Kruis en dr. S.H. van Helden, traumachirurg Isala, Zwolle.[/ref]
Kassabon
veilige zorg | onveilige zorg | |
1 week intensive care | €15.876 | €15.876 |
3 extra dagen intensive care | € 6.804 | |
2 weken verpleegafdeling | € 7.083 | |
4,5 week verpleegafdeling | € 22.502 | |
schade werkgever | € 6.000 | € 12.000 |
Totaal | € 28.959 | € 57.182 |