Hoe is het om in een zorginstelling te wonen? Dat kun je als verzorgende of verpleegkundige uit de ouderenzorg binnenkort zelf ondervinden, tijdens een tweedaags verblijf in een leegstaande zorglocatie: de ParticipatieKliniek.
De kliniek staat in Megen en de belangstelling is overweldigend: de 675 beschikbare plekken zijn gevuld en er is een wachtlijst. De ParticipatieKliniek is de aftrap van een campagne die de beroepsgroep moet inspireren om nieuwe wegen in te slaan. Daarnaast gebruikt V&VN dit project voor wetenschappelijk onderzoek.
“De resultaten van het onderzoek gaan we omzetten naar beleid”, vertelt Sonja Kersten, directeur van V&VN. “Er is veel kennis en kunde op de werkvloer die verzorgenden met elkaar kunnen delen. Niet alleen in de ParticipatieKliniek zelf, maar met collega’s in het hele land”, aldus de directeur van V&VN.
Onderzoeker Arjella van Scheppingen gaat het onderzoek over de ParticipatieKliniek leiden. Ze promoveerde in 2014 op het onderwerp zelfregulering en sociaal kapitaal en werkt nu als zelfstandig onderzoeker, trainer en adviseur. “Er is al zo vaak geschreven over hoe verzorgenden en verpleegkundigen moeten veranderen en wat ze anders zouden moeten doen om de zorg te verbeteren”, zegt ze. “Ik ben ervan overtuigd dat er heel veelwijsheid in de beroepsgroep zelf zit. Die wijsheid willen we naar boven halen.”
[ref]
De Broeder Theo-filmpjes maken onderdeel uit van de online campagne van De ParticipatieKliniek. Kijk ook op Facebook.[/ref]
Waar lig je wakker van? Wat kun je anders doen om dit te veranderen? Dat zijn enkele vragen waar de deelnemers zich mee bezig gaan houden. Maar ook: wat gaat er goed, en wat kun je doen om dit te versterken?
Ervaringsleren
Van Scheppingen wil de antwoorden op deze vragen naar boven halen door wat zij ‘ervaringsleren’ noemt. Allereerst zal de rolwisseling van verzorgende naar cliënt al veel opleveren. Hoe voelt het eigenlijk om te worden gevoerd? Daarnaast worden deelnemers, tijdens de 24 uur die ze in de kliniek verblijven, verrast door bijzondere opdrachten en acteurs die zorgsituaties naspelen.
Actieonderzoek
Het programma in de ParticipatieKliniek wordt uitgevoerd door trainers die tegelijk ook de onderzoekers zijn. “Dat heet actieonderzoek”, legt Van Scheppingen uit. “Het is de eerste keer in Nederland dat door een beroepsvereniging op deze manier onderzoek wordt gedaan.”
Van Scheppingen is niet bang dat de deelnemers zich minder vrij zullen voelen door de aanwezigheid van de onderzoekers. “De onderzoeksmethodes zijn heel laagdrempelig. We werken niet met lange, saaie vragenlijsten en er zal ook niet iemand buiten de kring gaan zitten observeren met een notitieblokje.” Wel zijn er speciale cabines waarin je ‘kunt vertellen wat je even kwijt wilt’, zegt Van Scheppingen. “Dit wordt vastgelegd op camera. Als deelnemer heb je niet het gevoel dat je intensief wordt geïnterviewd. Maar via deze filmpjes komen we toch aan belangrijke informatie voor ons onderzoek.”
Nieuwe beweging
Met de resultaten wil V&VN een belangrijke bijdrage leveren aan een nieuwe beweging in de zorg. De beroepsvereniging hoopt dat de ervaringen in de kliniek mensen inspireert om in hun werk de dingen anders te gaan doen. Daarnaast kan de kliniek in de toekomst mogelijk een rol spelen in het opleiden van zorgprofessionals, bijvoorbeeld door die te laten fungeren als een korte stage voor studenten.
“V&VN wil met de ervaringen van de deelnemers blijvende veranderingen in de ouderenzorg tot stand brengen”, benadrukt V&VN directeur Kersten. “De ParticipatieKliniek is geen vrijblijvend schoolreisje”, voegt ze er lachend aan toe. In januari 2017 worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd.
Uit V&VN Magazine (september 2016)
