Natuurlijk moeten we leren van incidenten in een ziekenhuis. Maar er valt ook veel te leren van wat al fantastisch gaat. Jessica Mesman vloog naar het ijkpunt van veilige zorg in Minnesota om haar methode toe te passen.
Nederlandse zorgbestuurders werden onlangs tijdens een executive symposium van Zorgvisie bijgeschoold door de Mayo Clinics in Rochester (Minnesota, USA), één van de meest vooruitstrevende, veilige en patiëntgerichte ziekenhuizen ter wereld. Speciale aandacht op dit symposium kreeg de actieve wijze waarop de patiënten worden betrokken bij het bewaken van hun eigen veiligheid. Daarnaast worden zorgverleners wekelijks geïnformeerd over incidenten en wat men daarvan kan leren.
Nu zou de indruk kunnen ontstaan dat de Mayo Clinics louter gericht zijn op het leren van fouten. Niets is minder waar. Vorig jaar vroegen zij mij om een exnovatief onderzoek uit te voeren in hun ziekenhuis. Exnovatief onderzoek is erop gericht om praktijken te verbeteren op basis van wat er al aan goede gebruiken aanwezig is, maar wat door het veelvuldig gebruik ervan paradoxaal op de achtergrond is geraakt. Oftewel: alledaagse handelingen die niet meer opvallen juist omdat ze altijd goed gaan!
Met behulp van videoreflexiviteit zijn deze sterke kanten van de praktijk zichtbaar te maken. Deze methode – waarbij de dagelijkse gang van zaken gefilmd, bekeken en besproken wordt met de betrokkenen – heeft als voordeel dat men het gewone met andere ogen beziet. Dan blijkt het gewone bijzonder te zijn. Zo komt een schat aan ervaring bloot te liggen die de betrokkenen zelf kunnen inzetten om hun praktijk te verbeteren. Innovatie van binnenuit zogezegd.
Het was juist deze positieve benadering die de Mayo Clinic aansprak en aanleiding gaf om Katherine Carroll (hoofd van hun Qualitative Research Section) en mijzelf te vragen om met de camera aan de slag te gaan. Samen onderzochten we de uitstekende samenwerking tussen het chirurgisch team dat borstkanker behandelt en de pathologen van de Frozen Section Lab, die voor hen de diagnostiek doen terwijl de patiënt nog op de operatietafel ligt.
Katherine en ik volgden deze twee teams en hun interacties enkele weken met de camera in de hand. We bespraken de beelden zowel met de afzonderlijke teams als gemengd. Door het bekijken van de beelden leerde men van elkaar en van zichzelf. Ook steeg de waardering voor het eigen werk (“wat ongelooflijk complex”) en dat van de ander. De inzichten die uit deze bijeenkomsten naar voren kwamen, zijn zowel door ons als door henzelf op een rijtje gezet en gebruikt om de praktijk op deze en andere afdelingen in de Mayo Clinics verder te verbeteren.
De betrokkenheid en inzet in de Mayo Clinics was opvallend groot. Een reflexiviteitsbijeenkomst om 7 uur in de ochtend (op hun eigen verzoek) werd bijgewoond door 50 personen! Dat zegt wel iets over hoe diep patiëntveiligheid in de Mayo Clinics is belegd. Maar ook over hoe leuk het is om te leren van datgene wat al fantastisch gaat.
Nieuwsgierig of exnovatieve videoreflexiviteit iets is voor uw afdeling of organisatie? ZorgVeilig.nl biedt de methode samen met Jessica Mesman aan. Neem voor meer informatie contact met ons op.
