Het verhaal van PatientVeilig.nl

Onze verhalen
Stichting PatientVeilig.nl is – na een intensieve tour van een jaar door de zorg om het draagvlak te onderzoeken- halverwege 2013 opgericht met een missie: het zorgbreed delen van  kennis en persoonlijke ervaringen over patiëntveilige zorg. Het uithangbord van onze stichting – deze website – is op 1 april 2014 online gegaan. Dat is dan ook de datum waarop we officieel zijn begonnen met het delen van verhalen waarin het thema patiëntveiligheid een rol speelt§ . De teller staat een jaar later op 85 artikelen, 36 videoportretten, 23 blogs en 22 cartoons (nog niet alles is gepubliceerd).

We hebben een netwerk van zeer betrokken auteurs, filmers, fotografen, bloggers en een cartoonist om ons heen verzameld. Samen met hen maken wij de content van www.patientveilig.nl. Zij weten allen wat er speelt op het gebied van zorgveiligheid en kunnen zich volledig vinden in de missie van Stichting PatientVeilig.nl. Dit is belangrijk, want het thema waarover wij publiceren ligt gevoelig. Wij willen ‘met zorg verhalen delen’ en dat vergt speciale vaardigheden waar wij onze freelancers op hebben geselecteerd.

Ons bereik groeit gestaag. We ontvangen maandelijks gemiddeld 3500 unieke bezoekers en hebben in een jaar tijd ruim 700.000 pageviews gehad. Om mensen naar de website te lokken, versturen we regelmatig een nieuwsbrief waarin we nieuwe verhalen en video’s aankondigen. Deze nieuwsbrief komt maandelijks bij 1272

terecht. Daarnaast verspreiden we de nieuwsbrief en de verhalen actief via social media, met name Twitter (2336 volgers). Wij modereren de LinkedIn Groep ‘Nederlandse ambassadeurs patiëntveiligheid’ (591 leden) waarop een levendige dialoog plaatsvindt over actuele kwesties rond patientveiligheid.

Daarnaast zitten we regelmatig aan tafel met brancheorganisaties, beroepsgroepen en

over hoe storytelling kan bijdragen aan een open en veilige cultuur in de zorg. Wij worden daarbij geadviseerd door onze Raad van Advies: lucht- en veiligheidsdeskundige Benno Baksteen, auteur/filosoof en veiligheidskundige Max Drenth en communicatiedeskundige Ewoud Nysingh.

Onze diensten
We hebben in ons eerste jaar – eerder dan verwacht – de eerste stappen kunnen zetten met de ontwikkeling van specifieke (betaalde) diensten voor zorginstellingen op het gebied van storytelling en patiëntveiligheid.

Verhalenkaravaan en Veiligheidscafé
Zo hebben wij in 2014 en 2015 de Verhalenkaravaan verzorgd bij GGZ Oost-Brabant: storytelling op de werkvloer. Bij de Verhalenkaravaan gaan wij in gesprek met kleine groepen artsen/behandelaars, verpleegkundigen/verpleegkundig specialisten en cliënten/patiënten over hun ervaringen met veilige en onveilige zorg. De oogst van deze gespreksrondes verwerken wij in artikelen en/of videoportretten, die we aan het eind van het traject weer teruggeven aan de instelling tijdens een Veiligheidscafé. Dat is een laagdrempelig symposium voor alle medewerkers en cliëntenvertegenwoordigers waarin ook de Raad van Bestuur participeert. Dilemma’s, knelpunten en persoonlijk kwetsbaarheden die we hebben opgetekend en gefilmd in de gespreksrondes worden, na expliciete toestemming van de betrokkenen, in het Veiligheidscafé breder gedeeld. Alleen als de participanten expliciet toestemming geven, delen we de filmpjes en verhalen tenslotte ook op deze website. In 2015 wil GGZ Oost Brabant dit programma op alle locaties voortzetten.
Storytelling is een eenvoudige en effectieve tool gebleken om dialoog op de werkvloer te stimuleren. Na afloop bieden we instellingen een train-de-trainer programma om deze techniek zelf toe te kunnen passen en de dialoog in de toekomst voort te zetten in de instelling. Openheid en het delen van ervaringen zijn immers cruciale stappen om een veiligheidscultuur (just culture) te creëren en te onderhouden

Dossiers
We zijn in gesprek met diverse partijen om journalistieke Dossiers  te produceren. Zo’n digitaal dossier is een bundeling van verhalen en video’s over een bepaald thema. Een dossier kan gericht worden verspreid naar een bepaalde groep ontvangers . Er liggen diverse voorstellen voor een  dossier, onder meer  bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken (over Veilige Publiek Taak) en de Letselschade Raad (over afwikkeling van medische incidenten). In ons eerste Dossier hebben we de verhalenreeks ‘Wat kost onveilige zorg’ gebundeld, die we in 2014 hebben laten schrijven.

Leren van wat goed gaat
In samenwerking met de Universiteit van Maastricht gaan we een ‘exnovatieve videoreflectietraining’ aanbieden. Met deze training leren zorgverleners om zelf hun alledaagse handelingen bloot te leggen en zo hun eigen kracht te ontdekken. Alledaagse handelingen zijn immers vaak de handelingen die goed gaan. Door daar met elkaar op in te zoomen, leren zorgverleners waarom het zo vaak goed gaat. Dat kunnen ze gebruiken om dingen die minder goed gaan te verbeteren. Deze training is ontwikkeld door Jessica Mesman.

Dagvoorzitter, debatleider of spreker
Daarnaast hebben wij ons verdienstelijk gemaakt als dagvoorzitter van een congres van de Letselschade Raad. Tijdens het IGZ Veiligheidscongres verzorgden wij twee workshops. En ook op de Achmea Goede Praktijkendag en tijdens de Week van de Patiëntveiligheid hebben wij presentaties verzorgd.

De respons op PatientVeilig.nl
We hebben een platform neergezet dat steeds meer bekendheid en vertrouwen geniet in de zorg. Het doel dat we nastreven – een open veiligheidscultuur – en de manier waarop we storytelling gebruiken om dat doel te bereiken, wordt breed gedragen. Er is van diverse kanten interesse getoond voor onze diensten.  We zien grote potentie om het draagvlak verder uit te bouwen.

Tegelijkertijd merken we dat we soms nog ver op de dagelijkse praktijk vooruitlopen. Er is veel terughoudendheid om open over incidenten te praten. Het kost ons veel moeite en energie om professionals en instellingen over de streep te trekken. De goede wil is er zeker, maar de angst voor imagoschade, vervolging en negatieve reacties is groot. We merken wel dat wanneer iemand over de streep is, anderen gemakkelijker volgen. Dat is precies het effect dat we hopen te bereiken. We menen met de Verhalenkaravaan een effectieve tool in handen te hebben, waarmee we het voor zorgverleners veiliger maken hun ervaringen te delen met hun directe collega’s.

Onze financiën
Journalistieke verhalen maken en delen kost geld. Traditionele media verdienen geld door abonnementen en advertenties te verkopen. Wij wilden een toegankelijk (lees: gratis) platform creëren en kunnen niet terugvallen op een abonnementenstructuur. Advertenties willen we liever ook niet, omdat dat de aandacht op de website alleen maar afleidt van waar het om moet draaien: het delen van kennis en ervaring. Vandaar dat we op zoek zijn gegaan naar partners die onze missie financieel op weg wilden helpen. We hebben onszelf daarbij de opdracht gegeven binnen drie jaar financieel onafhankelijk te zijn.

Onze inkomsten
Wij hebben zodoende een eenmalige bijdrage van € 302.500 (incl. 21% btw) gekregen van Stichting Achmea Gelden, het innovatiefonds van Achmea. Dit bedrag ontvangen wij verspreid over een periode van drie jaar: € 121.000  in het eerste jaar, € 80.000 in het tweede jaar, € 50.000 in het derde jaar en na een goedgekeurde eindrapportage ontvangen we het restbedrag van €  51.500.
Het Centrum Patiëntveiligheid van Isala in Zwolle ondersteunt ons eveneens, met een bijdrage van € 12.100 (incl. 21% btw) per jaar. Isala steunt ons eveneens voor een periode van drie jaar, waarbij ze na twee jaar hun bijdrage met ons evalueert.
Van de Inspectie voor de Gezondheidszorg hebben we een bedrag van € 24.999 ontvangen voor een driejarig onderzoek naar opvattingen van Nederlanders met betrekking tot het thema patiëntveiligheid en de rol die zij daar zelf bij zouden kunnen en/of willen spelen. Deze (geanonimiseerde) opvattingen destilleren wij uit de ervaringen die wij binnenkrijgen via Vertel uw verhaal.

In totaal hadden we voor de periode 2013-2014 een bedrag van € 165.601 beschikbaar: € 121.000 van Stichting Achmea Gelden, € 12.100 van Isala Klinieken en € 24.999 van IGZ. Met een dagvoorzitterschap op een congres en de Verhalenkaravaan-pilot bij GGZ Oost Brabant verdienden we in 2014 in totaal € 7502 (incl. btw).

Onze uitgaven
We hebben in de periode 1 september 2013 t/m 31 december 2014 in totaal € 165.984 uitgegeven. Dat hebben we als volgt

Wat zijn de lessen/inzichten tot op heden?

•    De nieuwsbrief is een belangrijk middel om bezoekers naar de site te krijgen. Het aantal abonnees moet fors omhoog.
•    Ervaringsverhalen zijn onze core business: daar moeten we trouw aan blijven.
•    Filmpjes genereren meer aandacht dan geschreven verhalen. Dat willen we nog beter gaan doen en vooral ook meer.
•    Reuring in social media (twitter/linked) begint te komen. Toch zijn er nog weinig reacties op de verhalen en filmpjes. Dat willen we beter regisseren.
•    Aanvankelijk hebben we ingezet op partnerschappen met instellingen á la het partnerschap met Isala. We zijn erachter gekomen dat deze strategie niet goed werkt en dat we beter kunnen inzetten op het aanbieden van diensten. Wij richten onze aandacht dan ook op het verder uitbouwen en aanbieden van ons dienstenpakket.
•   Onze naam PatientVeilig.nl schept af en toe verwarring. Zo denken veel medewerkers in de langdurige zorg dat wij alleen over veiligheid in ziekenhuizen schrijven, omdat zij niet van patiënten maar van cliënten spreken. Ook worden we soms gezien als belangenbehartiger van patiënten.

Vooruitblik & plannen
In 2015 willen we verder werken aan het vergroten van onze naamsbekendheid en

Enerzijds vanwege het belang van het thema voor de brede zorg, anderzijds uiteraard om onze overlevingskansen te vergroten. We hebben veel inspanningen verricht om PatientVeilig.nl van de grond te krijgen, we willen in 2015/16 ook kunnen oogsten en na 2016 blijven voortbestaan.