Helpenden en verzorgenden zijn vaak goede waarnemers. Ze zijn de ogen en oren van de huisarts of apotheker. Als er iets niet pluis is, planten ze een rode vlag. Via een app dan.
Huh, wat voor instrument?
Het klinkt nogal cryptisch, maar het heeft niks met muziek te maken en het is ook geen doktersgerei. Het Rode Vlaggen Instrument is een observatiemiddel voor thuiszorgmedewerkers om goed door te geven aan de wijkverpleegkundige of zorgcoördinator wanneer hen iets opvalt tijdens hun huisbezoek, meestal medicijn gerelateerd. Dat gebeurt al een paar jaar, maar nu voor het eerst via een app.
En die rode vlaggen dan?
Die staan voor ‘gevaar!’ of ‘let op!’ Een thuiszorgmedewerker komt bij een patiënt over de vloer en ziet dat hij een paar grote blauwe plekken heeft. Op dat moment denkt zij: rode vlag! Een blauwe plek kan namelijk duiden op problemen met bloedverdunners. Verderop ziet ze bovendien pillen op de grond liggen. Nog een rode vlag. Ze meldt de rode vlaggen aan de verantwoordelijk wijkverpleegkundige.
Dat klinkt nogal logisch, gebeurde dat vroeger dan niet?
Door de vergrijzing neemt het aantal risicopatiënten die thuis worden verpleegd toe. De rol van thuiszorgmedewerkers – veelal helpenden of verzorgenden – wordt daarmee groter. Zij zijn als het ware de ogen en oren van de huisarts en de apotheker. Carolien Sino, bedenkster van het Rode Vlaggen Instrument, wist uit haar tijd als verpleegkundige dat deze zogenoemde helpenden geen diagnose kunnen stellen, maar wel erg goed zijn in waarnemen. Essentieel om levensbedreigende situaties voor te zijn. Daarom ontwierp ze in eerste instantie een eenvoudige screenlijst die de thuiszorgmedewerkers konden afvinken.
Zo’n papieren lijst is toch niet meer van deze tijd!
Klopt, toen adviseur Eric Hiddink (Health Base) in 2010 over het plan hoorde, was hij meteen enthousiast, maar het papierwerk was hem een doorn in het oog. Anno 2010 moest dat toch anders kunnen. Met behulp van een Achmeasubsidie liet hij afgelopen jaar een prototype app ontwikkelen. Het allerbelangrijkst: eenvoud, in maximaal drie toetsaanslagen heeft de helpende een melding gedaan.
Hoe werkt het?
Een blauwe plek rapporteren kan bijvoorbeeld door op een afbeelding van het menselijk lichaam de juiste plek aan te klikken en te scrollen naar de waarneming die je hebt gedaan (blauwe plek, bloedneus, wond of pijn). Op die plek verschijnt een rode vlag. Bovendien kun je een foto toevoegen. De rapportages in de app zijn direct zichtbaar voor de verantwoordelijke wijkverpleegkundige. Het werk is niet veranderd, maar de registratiedruk wel.
Iedereen aan het juichen dus!
Op dit moment is er slechts één team mee aan het werk, want de eerste proeffase is pas eind augustus begonnen. De uitverkorenen zijn de circa tien thuiszorgmedewerkers onder wijkverpleegkundige Judith van Leeuwen van Omring in Schagen. Preciezer gezegd: zij en Aouktje Kaspers van de Schager Apotheek hebben de appontwikkeling in een stroomversnelling gebracht, omdat zij verlegen zaten om een dergelijke oplossing. Voor het eind van het jaar wil Hiddink het proefgebied complexer maken en uitbreiden: meerdere thuiszorginstellingen en meerdere apotheken tegelijk. Het is ook de bedoeling dat de resultaten uit de proef onderzocht worden door onderzoekers van de Hogeschool van Utrecht.
Wat zijn de reacties dan tot nu toe?
De proefkonijnen zijn erg enthousiast. In plaats van het gangbare dossier, meestal een heel boekwerk, krijgt Van Leeuwen nu een duidelijk digitaal overzicht. Er komen ook andere meldingen binnen dan voorheen. Teamleden gaven bijvoorbeeld aan dat ze soms enkel een vermoeden hebben dat er wat mis is, zonder dat zij concrete signalen tegenkomen. Daar is nu ook een rode vlag voor aangemaakt in de app. Of: een cliënt heeft medicijnen voorgeschreven gekregen, maar de duur van het gebruik is niet vermeld op het etiket. Als de medicijnen op zijn, wat dan? De melding: ‘voorraad medicijn X niet op orde’. In beide gevallen is het aan de wijkverpleegkundige om er wat mee te doen. De Schager Apotheek is sinds het begin van de proef en op basis van zo’n melding acht keer ingeschakeld door de wijkverpleegkundige. Acht keer zoveel als voorheen, want toen kreeg de apotheker alleen bij hoge nood een hulpoproep. Nu kan Kaspers tijdig ingrijpen en daardoor die alarmfase voorkomen.
Bij een proef horen verbeterpuntjes, niet waar?
Die stromen dan ook binnen. De één zou dit willen toevoegen, de ander dat. Straks wordt gekeken wat zinvol is en wat niet. De app moet wel eenvoudig blijven. Wat de thuiszorgmedewerkers unaniem aandragen: ze willen graag kunnen zien of ze de rode vlag goed hebben verstuurd, ter controle. En dat er iets mee gedaan wordt, natuurlijk!
Kan heel helpend Nederland er straks mee aan de slag?
Er is gekozen voor een app die geen informatie opslaat op de telefoon, vanwege de privacy van de patiënten. Zonder bereik, kun je dus ook niet met de app werken. Het is de bedoeling dat offline werken straks wel kan zonder dat de patiëntinformatie op straat ligt. De whizzkids zeggen dat het mogelijk is.
Nog even afwachten dus!
Nieuwe subsidiepartners hebben zich al gemeld, dus aan de kosten kan het niet liggen. De tweede proeffase gaat waarschijnlijk aan het eind van dit jaar van start en de bedenkers hopen voor de zomer echt de markt op te kunnen gaan.
Hoeveel kost zoiets eigenlijk?
Het bouwen van de app en het in stand houden ervan kost grofweg € 37.000. De eerste fase, de bouw van de app en de testperiode met het team in Omring, is gefinancierd met een subsidie van Achmea van € 75.000.
