Onze blogger Thera de Haan ergert zich aan de mist van betekenisloze taal. Een goede zorgverlener volgt het taalspoor van het publiek.
‘Het is in het geheel niet mijn bedoeling u te vermoeien met de clichématige manier waaromtrent een versnipperd domein nu ontclusterd zal worden en gelijkertijd na de transitie ook getransformeerd dient te worden tot een samenhangend geheel vanuit de centrale overheid naar de gemeentelijke bestuurlijke verantwoordelijkheid.’
Als ik zoiets hoor, kan ik maar één ding denken: achter deze wollige taal schuilt een mens die vast nog nooit met zijn eigen handen een patiënt heeft gewassen of een rolstoel heeft geduwd over die gigantische drempel bij de plaatselijke grootgrutter. De concrete werkelijkheid is verdwenen in een mist van betekenisloze taal.
Ik wil hier niet pleiten voor straattaal in de raadszaal, of ge’jij’ en ge ‘jou’ tegen een oudere patiënt. Maar alstublieft, zeg wat je bedoelt en zorg ervoor dat mensen je kunnen begrijpen. Er is niets mis met te vertellen aan uw patiënt dat u het even niet precies weet, maar dat u het opzoekt. Er is ook niets mis mee om als raadslid te zeggen dat u de feiten niet paraat heeft en dat u het gaat navragen. (Hoewel? Als raadslid moet je de feiten natuurlijk wél gewoon paraat hebben!)
Een collega vertelde mij ooit vol trots dat zijn kinderen ‘u’ moesten zeggen tegen hem. Wat mij dan wel verbaasde was dat hij iedereen boven de 65 wel aansprak met ‘jij’ en ‘jou’ en ‘mevrouwtje’.
Om elkaar te verstaan en te begrijpen in de zorg is er maar één ding nodig: inlevingsvermogen. Als ambulanceverpleegkundige belandde ik in zoveel verschillende sferen op een dag. Dat vergde wel enige lenigheid, kan ik u zeggen.
In de volksbuurt wilde iedereen op straat wel weten ‘hoe of het met tante Sjaan was’. Als je even niet oplette, hadden ze je al het huis in geholpen met de hele inventaris van de ambulance erbij. Want zo’n blond wijffie moest natuurlijk wel geholpen worden als ze bij tante Sjaan naar binnen moest. Enorme geweldige dank was het enige wat er nodig was. Ik was een ‘topgriet’, die ‘topzorg’ verleende! ‘Het is me ook wat met die agressie tegenwoordig, mevrouwtje!’
Een uur later moest ik hals over kop naar een patiënt zich in zijn hors d’oeuvre had verslikt, tijdens het 7-gangendiner van de plaatselijke businessclub. De verslikking bleek overigens chronisch te zijn. Maar gelukkig had vrijwel iedereen in het gezelschap een BHV-brevet. ‘Nou mevrouw, onze vrind hier had bijna het tijdelijk voor het eeuwige verruild, zeg.’
In beide gevallen is het vermogen de taal te verstaan en je aan te passen net zo’n belangrijk instrument als een goedgevulde koffer met spuiten, naalden en medicijnen.
Ik heb het door ervaring moeten leren. Het onderwijs is inmiddels gelukkig anders dan in mijn opleidingsjaren. Tegenwoordig word je niet alleen meer afgerekend op je rekentoets of hoe je technisch gezien een maagsonde inbrengt. Er is – gelukkig!- steeds meer aandacht voor de communicatieve en invoelende kant van zorgmedewerkers. Want zenden van je verhaal betekent lang niet altijd dat de boodschap ook echt aankomt. En al helemaal niet of deze ook wordt omgezet in actie.
Het is de kunst, zeker als zorgverlener, de werkelijke vraag van mensen te verstaan. Wat zegt u?
