Keuzes voorleggen

Het verhaal dat ik van haar dochter hoorde, betrof een dame van 83 jaar bij wie borstkanker was geconstateerd. In het ziekenhuis werd zij volgens protocol behandeld, nadat haar door de mammacareverpleegkundige de keuze was voorgelegd voor een borstsparende of volledige borstamputatie. Helaas was een okselkliertoilet noodzakelijk, omdat er kankercellen in de lymfeklieren van de oksel waren geconstateerd.

Na een week ziekenhuisopname brak een tijd aan met ondraaglijke pijnen, ondanks de juist ingenomen pijnstillers. Op de eerste afspraak na de operatie met de chirurg werd haar meegedeeld dat nadere onderzoeken moesten plaatsvinden om te zien of er geen uitzaaiingen waren. Na een bespreking van de casus van mevrouw in een multidisciplinair team vond men dat er bestraald moest worden: 25 keer. Iedere werkdag moest ze naar een gespecialiseerd ziekenhuis verderop. De bestralingen waren immers nodig om te voorkomen dat de kanker zich mogelijk binnen een jaar weer zou manifesteren.

De nadelen van bestraling werden haar uitgelegd, maar de keuze om wel of niet te bestralen werd niet voorgelegd. Mevrouw lijdt al jaren aan ernstige COPD. Na de 25 bestralingen speelde de COPD weer ernstig op en had zij “een jas uitgedaan”, aldus haar dochter.

Samen kiezen
In de zorg wordt bij borstkanker keurig volgens protocol gewerkt. Maar daarbij wordt de patiënt als mens wel eens over het hoofd gezien. Waarom kijken we niet vaker naar de gehele patiënt en naar diens kwaliteit van leven? U als arts heeft met de eed van Hippocrates beloofd de patiënt geen schade te doen. Leg deze eed wat ruimer uit en besef dat niet-behandelen soms een betere keuze is. Leg de patiënt en diens familie de keuzemogelijkheden voor of neem hem gezamenlijk volgens de methode van shared decision