Hoe duur kunnen veiligheidsfouten in de zorg zijn? PatientVeilig.nl duikt in de zorgnota’s. Deze aflevering: hoe onduidelijkheid over het hoofdbehandelaarschap tot een darmafsluiting en een stoma leidde. Meerkosten: € 62.080,52.
De casus
De heer Keizer, een weduwnaar van 62 jaar, heeft sinds een paar weken buikklachten. De huisarts denkt aan functionele klachten, een prikkelbaredarmsyndroom wellicht, maar vertrouwt het toch niet helemaal en stuurt hem voor de zekerheid door naar de polikliniek van de afdeling heelkunde van het plaatselijke ziekenhuis. De chirurg vraagt de MDL-arts voor een coloscopie. Deze neemt een biopt en stuurt weefsel in voor PA-onderzoek. De heer Keizer is niet van het biopt op de hoogte. De MDL-arts heeft op het formulier voor de patholoog anatoom aangegeven dat de uitslag van het PA-onderzoek naar hem en naar de behandelend chirurg moet worden gestuurd. Omdat de behandeling op chirurgisch gebied ligt, onderneemt hij geen actie.
De behandelend chirurg leest de volgende dag het verslag van de patholoog anatoom waarin staat dat de heer Keizer een adenocarcinoom heeft; hij ziet dat ook de MDL-arts een kopie heeft gekregen. Omdat er een controleafspraak op de poli interne met de heer Keizer is gemaakt, gaat hij ervan uit dat de MDL-arts de uitslag met de heer Keizer bespreekt. Hij onderneemt dan ook geen verdere actie.
De heer Keizer weet van geen biopt en zegt de afspraak af omdat hij minder buikklachten heeft.
Een jaar later
Na een jaar krijgt de heer Keizer soms last van buikkramp en een opgezette buik. Behalve dat hij de laatste tijd wat vermoeider is, heeft hij geen andere klachten. Na twee maanden krijgt hij geregeld buikpijn na het eten en af en toe obstipatie. De huisarts schrijft hem Movicolon voor.
Na vier maanden belt de dochter van de heer Keizer met de huisartsenpost. Haar vader is al weken misselijk, braakt al enkele dagen en is erg afgevallen. De dienstdoende huisarts stuurt hem door voor spoedopname. De heer Keizer blijkt een darmafsluiting door een colontumor te hebben. Dan komt het PA-verslag boven water.
De heer Keizer wordt met spoed geopereerd waarbij de tumor wordt verwijderd en een anus praeter (stoma) wordt aangelegd. Er worden geen uitzaaiingen gevonden. Na een verblijf van vijf dagen op de verpleegafdeling wordt hij naar huis ontslagen.
Ook bij de driemaandelijkse controles op de polikliniek chirurgie blijkt de heer Keizer steeds weer tumorvrij. Het stoma laat hij zitten; hij wil niet weer een operatie voor een omlegging. Hij is allang blij met deze afloop en kan goed omgaan met het stoma.
[ref]Verantwoording
De naam van de heer Keizer is niet zijn echte naam. Aan de reconstructie werkten mee: de financieel specialisten van de Divisie Zorg en Gezondheid van Achmea en dr. V.B. Nieuwenhuijs, gastro-intestinaal chirurg van Isala Ziekenhuis, Zwolle.[/ref]
Commentaar Vincent Nieuwenhuijs, chirurg:
‘De kernvraag is: wie is verantwoordelijk voor de uitslag van de biopsie? Het antwoord hierop is eenvoudig: de aanvrager van het onderzoek, dus de chirurg. In de complexe organisatie van het ziekenhuis moet het altijd duidelijk zijn wie hoofdbehandelaar en dus hoofdverantwoordelijk is. De MDL-arts gaat echter niet vrijuit want hij moet als uitvoerder van het onderzoek wel altijd de patiënt informeren over de aard en de bevindingen van het onderzoek. De uitslag van de biopsie komt meestal na een week dus die kan de MDL-arts overlaten aan de aanvrager (in dit geval de chirurg) maar de informatie dat er een biopt is genomen moet wel door de MDL-arts aan de patiënt of diens vertegenwoordiger gecommuniceerd worden. Ook de huisarts had de uitslag van de coloscopie moeten opvragen alvorens vier maanden lang Movicolon voor te schrijven. Om deze reden worden vaak coloscopie-uitslagen naar verwijzer en huisarts gestuurd.
De vertraging in de behandeling heeft geresulteerd in een stoma. Als de operatie een jaar eerder, onder optimale omstandigheden (zonder darmafsluiting) had plaatsgevonden, was een stoma hoogstwaarschijnlijk niet nodig geweest. De patiënt zou een betere kwaliteit van leven hebben gehad en de maatschappij minder kosten (stomazorg).’